Қасиетті Петр және Павл апостолдра шіркеті XIX – ғасырдың шіркеулер арасындағы сәулет өнерінің ең қызықты ескерткіштерінің бірі. Ол Петропавл қаласындағы Коминтерна 97 көшесінде орналасқан, және қаладағы ең көне православ шіркеулерінің бірі болып табылады.
Қасиетті Петр және Павл апостолдар шіркеті ең алғашқы крепостной шіркеті болып 1766 жылы салынды. 29 маусым 1931 жылы орнында тасты шіркеу салынды. Революциядан кейін соғыс атеизм жылдарында жабылып, қорланды, содан кейін 1941 жылдары әскер өнеркәсібі қажеттері үшін тапсырылды. Соңынан оның есімін басқа шіркеу алды, 1803 жылы қарашада негізі қаланып, алдында Покровский болып аталды. 1812 жылы негізіне дейін ақтарылды, сол жерде үлкен өзгерістермен жоспар бойынша 22 қазан 1813 жылы тағы жабдықталды.Николай І Сібір казак әскерлерінің жаңа қаулысына қол қойғаннан кейін шіркеу Петропавлдағы Падгора бекетінде орналасқан казак шіркеуіне тәуелсіз болды. Бұл шіркетте киевтің Валерий Михайлович Шаховский князі шоқынған. Революциядан кейін шіркет құлдырай бастады. Шіркетті жауып, басшысыз қалдырып, оны астық қоймасына, кейін темекі шығаратын фабрикаға айналдырды. Одан жалғыз қабырға қалды. 1946 жылы дінсенушілердің талабы бойынша шіркеуді мұрағаттағы сызбалар арқылы қалпына келтірді, 1813 жылы Александр І мен даталанған. 1990 жылы шіркеу қоңыраулары қалпына келтірілді. Шіркеу өмірі жанданды, шіркеуге келушілер көбейді.
Шіркеу сәулеті мәдениет құрылымының «Сібір борокко» стиіндегі көркем туындысы, ол қайта кешірек жөнделуіне қарамастан барлық негізгі сипаттамларды өзінде сақтады. Ол кірпіштен қаланған, совет үкіметі кезінде сырланып, ақталған. Құрылым екі негізгі объектіден құрылған шіркеудің өзі және қоңыраулардан. Негізгі ғимарат алты күмбезден тұрады. Жетінші күмбезбен қосатын қоңырау мықты бекітілген. 1844 жылы қоңырау шіркеу кіреберісімен қосылды. 1848 жылы қоңыраулардың құрылысы толығымен аяқталды.
Шіркеу Петропавлдегі революциядан кейінгі сақталған сәулет өнерінің әйгілі ескерткіштерінің бірі болып табылады. Қаладағы көпестік құрылыстың тарихи бейнесі, XIX – ғасырдың аяғындағы қаланың тарихи атамұрасы. Ғимарат халық депутаттарының советі облыс атқару комитетінің 1979 және 1982 жылы Петропавл қаласынының қала атқару комитетінің шешімдері бойынша қорғауға алынды.
Қазақстанның Солтүстік Қазақстан облысында еліміздің түрлі тарихи кезеңдеріне байланысты көптеген мұражайлар, ескерткіштер мен басқа көрікті жерлер бар. Олардың арасында таңғаларлық және бәрегей сәулер өнерінің ескерткіші Ақ Ирий ерекше орын алып жатыр.
Қазіргі заманғы мүсін өнерінің көркем туындысы болып, Абай және Пушкин ескерткіштері саналады. Ол орыс және қазақ жұртының ғасырлық достығын айқындайды.