Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл ауданы Пресновка деп аталатын шағын және әдемі ауылда бүкіл Қазақстан мен жақын шетел елдерінен келетін әдебиет әуесқойлары жиі баратын мұражай бар. Атақты жазушы, аудармашы және журналист Иван Петрович Шуховтың мемориалдық мұражайы бүкіл Солтүстік Қазақстан өңірінің мәдени және әдеби көрікті жері болып табылады.
Литературно-мемориальный дом – музей И.Шухова был основан И. Шуховтың мұражайы - Әдеби-мемориалдық үйі (Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің тиісті қаулысын қабылдаудан кейін) жазушы ұзақ жылдар бойы тұрып, қызмет кеткен үйінде 1981 жылы 21 желтоқсанда құрылған. Бұл үй 1942 жылы И. Шуховтың өтініші бойынша Пресновка ауылында Питное көлінің жағалауында салынған. Бұл мансардасы бар кең бірқабатты құрылыс болып табылады, үй жергілікті маңызындағы тарих пен мәдениет ескерткіші болып саналады. Ғимараттың жалпы ауданы 117 шаршы м., олардың из них 104 шаршы метрін экспозициялық ауданы алып жатыр.
Осыдан басқа мекен территориясында көл жағасындағы үй және 137,9 шаршы м. аумақты алып жататын әкімшілік ғимараты орналасқан, онда жазушының ауылдастары мен туыстары жинаған экспонаттар мен құжаттар сақталуда.
Иван Петрович Шухов 1906 жылы 6 тамызда Петропавл уезінің Пресновская станицасында дүниеге келген. Бала кезінде қазақ даласын әкесімен бірге аралаған, оны кейін «Пресновские страницы» өз өмірбаянында, повестері мен романдарында, романоикалық новеллаларында баяндаған.
И. Шухов Петропавл педагогикалық техникумында, кейін Омбыдағы жұмыс факультетінде және Мәскеудегі Әдебиет институтында білім алған. 1920-шы жылдары болашақ жазушы журналист болып жұмыс істеді. Он бір жыл бойы Шухов 1960—1970-ші жылдары елдегі мәдени өмірдің маңызды құбылыс болған «Простор» республикалық әдеби-көркем журналының жұмысын басқарды, оның өз оқырмандары болып және көптеген прозашылар пен ақындарға өмірге жолдама берді.
И. Шухов Ғабит Мүсірепов пен Сабит Мұқановпен бірге балалық шағын өткізді. Қазақ тілін жақсы меңгеріп, ақырында ол достарының, сонымен қатар Мұқтар Әуезовтың, Мәлік Ғабдуллиннің, Ғабиден Мұстафиннің орыс кітаптарын аударды.
1935 жылы И. Шуховтың «Родина» атты алғаш романы, кейін «Действующая армия» романы шықты. Ұлы Отан соғысы жылдары жазушы Пресновская аудандық газетінің редакторы болып жұмыс істеді, «Письма сибирским казакам» патриоттық повесін жазды. 50-ші жылдардан бастап бірінен соң бірі «Покорители целины», «Золотое дно», «Целинные будни» және т.б. жаңа кітаптары шықты.
Иван Петрович Шухов өз өңіріндегі әдебиет, публицистика және мәдениет дамуына зор үлесін қосты. Оның туындылары Қазақстандағы орыс әдебиетінің тарихында елеулі ізін қалдырды.
Мемориалдық мұражайда атақты ақын, жазушы және журналисттің өмірбаяны мен шығармашылығы, сонымен қатар осы өлкенің тарихымен танысуға болады.
Мұражай экспозициясы төрт тақырыптық залдарда орналасақан, ол уақыт бөліктері бойынша бөлінген. Бірінші зал Пресновка аулының 1752 қорғау бекінісі ретінде құрылғаны жайында айтады. Екінші зал өлкедегі Кеңес өкіметінің орнатылуы және Азаматтық соғыспен байланысты оқиғаларды баяндайды. Үшінші залда Ұлы Отан соғысының жылдары көрсетілген. Төртінші зал өлкедегі тың және тыңайған жерлерді игеруге арналған.
Мұражай залдарында жазушы жұмыс кабинеті қайта құрылды, оның ішіне кіргенде уақыт тоқтап қалғандай және жазушы бір жерге шыққандай көрінеді, осы уақыттағы ағаштан жасалған паркет, креслоның арқалығындағы пиджак, үстел үстніде жатқан көзілдірік.
Мұражай үйінің экспозициясы И. Шуховтың әдеби мұрасы, көркем шығармашылығы, мемлекеттік қызметі мен өмір жолы негізінде құрылған. Осында суретшілер М. Аманжоловтың «Сабит Мұқанов И. Шуховтың қонағы ретінде», В. Старковтың «Шухов среди героев своих произведений», Г. Қайдаштың «И. Шуховтың портреті», В. Манзинің суретерін көруге болады, олардың барлығы мұражайға сый ретінде берілген.
Экспонаттардың жалпы саны 3867 бірлік бар, олардың негізінде - фотоматериалы, газеттер, хаттар, И.Шухов жеке кітапханасының кітаптары, жеке заттар.
Экспозицяның жеке бөлігі жазушылар жерлестер И. Шухов, Ғ. Мүсірепов, С. Мұқанов арасындағы достастық жайында айтады
Мемориалдық мұражай негізінде жыл сайын Шухов оқулары өтіп жатады, оған ақындар, жазушылар, қоғам қайраткерлері шақырылады. Аудандық халық ұжымдарын, казак фольклорный хорды және т.б. тартуымен театр көріністері өтеді. Мұражай үйінде жазушылар мен Солтүстік Қазақстандықтардың жерлес ақындарына арналған кездесу әдеби қонақүйі ашылған.
Солтүстік Қазақстан облыстық тарихи – өлкетану мұражайы 1924 жылы қаланған. Мұражай экспедициялар мен қала тұрғындары көмегімен толықтырылған. Мұражай қоры үнемі толықтырылып отырады, экспозицияда картиналар мен сәулет өнері туындыларының саны жетіп артады және 1951 жылы мұражай жанында қолданбалы өнер бөлімі ашылған.
Орал көне қаласында көптеген көрікті жерлер мен түрлі мұражайлар бар, олардың ішінде XVII ғасырдағы тарих пен ағаш сәулет ескерткіші – Е.И. Пугачевтың мұражай үйі тұрғындары мен қонақтар арасында өте танымал.