• 
• 

Айқожа кесенеі Қызылорда облысының Қармақшы ауданында орналасқан босағасы жоқ күмбезді имарат. Кесене Ташкент, Бұқара және Ауғанстанда насихат жүргізген танымал мұсылман тәлімгері және рухани ұстаз Айқожа ишанның (1773-1857 жж.) есімімен аталған. Туған еліне оралғанан кейін ишан ағартушылықпен айналысып, медресе ашады.

Қазіргі таңда кесене Оңтүстік Қазақстан тарихи объектілерінің ішінде XVI-XVII ғғ. мерзіміне жататын ең қызықты объект болып табылады

Сәулет жағынан кесене саз ерітіндісі негізінде кірпіштен қаланған сегіз қырлы күмбезі және кішкене терезелері бар тікбұрышты имарат. Бұл құрылыстың фундаменті ретінде кірпіш тұр, оның астына 20см тереңдікте тас бетон қойылған. Сырт жағынан фундаменттің жер асты биіктігі 50 см. Қалпына келтіру жұмыстары кезінде қиыршық тасты қалау жасалған, кейіннен ол жоғалып кетті. Қабырғаларының қалыңдығы орташа есеппен 1,4 м жетеді, жіктердің мөлшері – 5 см жетеді.

Кесене интерьерінің басты бөлшегі – сүйірленіп аяқталатын құлпытас – саған. Әрленген қабырғаларға ежелгі соғды және хорезмдік сарынды ою-өрнек түрінде жазу жазылған.

Айқожа кесенесі Қазақстанның маңызды мәдени назар аударарлық жерлер тізіміне кіреді. Ескерткішке бару үшін теміржол бекеті Бесарықтан жарты сағаттық жерде Жаңақорған ауданына автокөлік бағдарлары ұйымдастырылған.

Айтқожа кесенесінің тарихи маңыздылығын ескере отырып, Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің қаулысымен 1982 жылы кесенеге Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіш мәртебесі берілді. Бұл мәртебе бүгінгі күнге дейін күші бар.

• Достарға әңгімеле:

Подробнее

Басқа Ескерткіштер