• 

Щучинск-Бурабай шипажай аймағының басты көрікті жерлерінің бірі Абылай хан атындағы мемориалдық-экспозициялық кешені болып табылады. Кешен 2009 жылы Бурабай ауылында, Көкше тауының баурайында, Абылай ханның тарихи алаңы деген атаумен белгілі жерде ашылған. Көне аңыздарға сәйкес дәл осы жерде қазақ мемлекеттілігінің көрнекті қайраткерлерінің бірі, Қазақ хандығының көшбасшысы мен дана қолбасшысының ордасы орналасқан. Тарихи кешенін құру бойынша жоба Қазақстан Президентінің істерін басқару және «Нұр Отан» партиясының бастамасы мен қолдауы бойынша іске асырылған.

Экспозициялық кешенге үш басты объект кіреді: Абылай хан стеласы, тарих залы, қымызхана.

Кешеннің ең танымал объектілерінің бірі Абылай ханның тағы болып саналады. Ол табиғатта пайда болған тас болып келеді. Халық аңызға сәйкес ол дін қызметшісі болып саналады. Көптеген саяхатшылар ғибадатханаға тек бармай, сонымен қатар тақты жеті рет айналып кетеді, себебі дәл осы сан қазақтардың нанымы бойынша киелі болып саналады, олар тілек ойлап, орындағанына сенеді.

Абылай ханның алаңы ерекше микроклиматымен сипатталатын тірі табиғат ескерткіші болып табылады. Осында күн көзінің ерекше белсенділігі, биологиясы жағынан ультракүлгін сәулелерінің молдығы әсерінен адам ағзасы жасара алады.

Тарихи залының ғимаратына кіру есігін екі тарихи тұлағалар Баян батыр мен Кожаберген жыраудың мүсіндері қорғап тұр. Залдың ішінде ұлы Абылай хан мен оның ел тарихындағы атқарған рөлі жайында айтатын қызықты экспозициясымен танысуға болады. Осында «Шаң жорығы», ханның әскери әрекеттерінің картасы, оның өмірбаян мәліметтері, ол жайындағы аңыздар мен өлеңдер алдында әскери кеңесін баяндайтын экспонаттар қойылған, әскердің үлгісі бар. «Елшілерді қабылдау» әсерлі панноның орны ерекше. Онда тақта отырған Абылай бейнеленген, оның оң жағынан дін басылар, ал сол жағынан қолбасышлар отыр. Осылай ұлы хан Қытайдан, Бұхарадан,Ресейден келген елшілерді қарсы алды.

«Ұлы қазақ даласы мен Ресей», «Ұлы қазақ даласы мен Қытай» ақпарат стендтері, Абылай ханның серкітері, қазақ билері Төле би, Қазыбек би мен әйтеке биге арналған стендтер келушілердің назарын өздеріне қаратады.

Тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Президенті Н.Ә. Назарбаевқа арналған ақпарат стендінде Абылай хан жайында, оның Қазақ мемлекетінің тарихындағы рөлі жайында сөздер жазылған: «Абылай хан тарихын білу тек қазақ халқының ғана емес, сонымен қатар Қазақстанның барлық халықтарының міндеті.» «Көкше», «Оқжетпес», «Жұмбақтас» тауларының көрінісі экспозициялық кешенінің табиғи әшекейі ретінде болып тұр.

Абылай ханның стелласы Көкше тауының етегінде орналасқан, ол 1991 жылы Абылай ханның 280-жылдығының құрметіне орнатылған. Сегіз қырлы болған монумент дөңгелек ішінде тұр. Қазақстан халықтарының мәдениетінде сегіз қырлы пішін дүние жүзінің бөліктерін ғана білдірмей, сонымен қатар бүкіл бағыттарға тарататын берекені білдірмейді. Дөңгелекпен бірге ол осы берекені мәңгілікке бекітеді. Монументте Қазақстанның мемлекеттік заңдарының тарихи сабақтасытығы көрінеді, Абылай хан Қазақстан халықтарының біріктірушілерінің бірі ретінде белгілі. Жалпы айтқанда монумент көптеген халықтар мен ұлттарды өз аумағында біріктірген Отан нышаны ретінде көрінеді. Ескерткіштің биіктігі 35 м, оның қырлары стиль бойынша жасалған жебе ұштықтары түріндегі алтын оюмен безендірілген. Ескерткіштің түзу үйлесімділіктері ұмтылу экспрессиясы келешекке қарай бағытталған.

Абылай хан атындағы экспозициялық кешені білім беру, идеологиялық және беделдік қызметін атқаратын көп қызметтік кеңістік ретінде жобаланған. Жыл сайын оған миллионға жуық адам келіп отырады, әрбір турист Абылай ханның ұлы тарихи тұлғасына жақындай алады, экскурсия жетекшілері Қазақстанның тарихи өткен уақыты жайында айта алады.

• Достарға әңгімеле:

Басқа Ескерткіштер